Nếu được hỏi khoa học là gì chắc chắn bạn sẽ gợi nhớ đến nhiều hình ảnh khác nhau như một cuốn sách dày côm, chiếc áo blouse trắng trong phòng thí nghiệm và kính hiển vi, một nhà thiên văn học nhìn qua kính viễn vọng, một nhà nghiên cứu trong rừng nhiệt đới, các phương trình của Einstein, vụ phóng tàu con thoi…
Tất cả những hình ảnh đó phản ánh khía cạnh nào đó của khoa học, nhưng chưa cung cấp bức tranh đầy đủ vì khoa học có rất nhiều khía cạnh.
Khoa học là gì?
Khoa học (Science) vừa là một tổng thể của kiến thức vừa là một quá trình. Trong trường học, khoa học đôi khi có vẻ giống như một tập hợp các sự kiện cô lập và tĩnh lặng được liệt kê trong sách giáo khoa, nhưng đó chỉ là một phần nhỏ của câu chuyện.
Quan trọng không kém, khoa học cũng là một quá trình khám phá cho phép chúng ta liên kết các dữ kiện riêng lẻ thành những hiểu biết mạch lạc và toàn diện về thế giới tự nhiên.
“Khoa học là sự tò mò trong hành động có suy nghĩ về thế giới và cách nó hoạt động.”
Đặc điểm của khoa học là gì?
Thú vị
Khoa học là một cách khám phá những gì trong vũ trụ và cách những thứ đó hoạt động ngày nay, cách chúng hoạt động trong quá khứ và khả năng chúng hoạt động như thế nào trong tương lai. Các nhà khoa học được thúc đẩy bởi cảm giác hồi hộp khi nhìn thấy hoặc tìm ra điều gì đó mà chưa ai có trước đây.
Hữu ích
Kiến thức do khoa học tạo ra là đáng tin cậy. Nó có thể được sử dụng để phát triển công nghệ mới, điều trị bệnh và giải quyết nhiều loại vấn đề khác.
Liên tục phát triển
Khoa học đang liên tục tinh chỉnh và mở rộng kiến thức của chúng ta về vũ trụ, và như vậy, nó dẫn đến những câu hỏi mới cho cuộc điều tra trong tương lai. Khoa học sẽ không bao giờ được “kết thúc”.
Khoa học là nỗ lực toàn cầu của con người. Mọi người trên toàn thế giới tham gia vào quá trình khoa học. Và bạn cũng có thể!
Các lĩnh vực của khoa học
Sinh học bao gồm giải phẫu học, sinh học tế bào, sinh học phát triển, di truyền, mô học, sinh học tiến hóa, quang sinh học…
Thực vật học
Thực vật học được định nghĩa rộng rãi là nghiên cứu khoa học về thực vật. Có một số lĩnh vực chuyên môn khác nhau như nghiên cứu về rêu, thực vật thân gỗ, địa y, nấm, phấn hoa và tảo.
Sinh thái học
Sinh thái học nghiên cứu cách sinh vật tương tác với môi trường của chúng, bao gồm sinh thái học cá thể, hệ sinh thái bảo tồn, sinh lý học môi trường, độc học sinh thái, hệ sinh thái vĩ mô, hệ sinh thái vi sinh vật, sinh thái học phân tử, sinh thái học quần thể, cổ sinh thái học (nghiên cứu lịch sử hệ sinh thái của các loài).
Y khoa
Y học là khoa học về chữa bệnh và có nhiều chuyên ngành phụ như nội tiết học, dịch tễ học, lão khoa, miễn dịch học, thần kinh học, ung thư học, bệnh học, dược lý.
Vi trùng học
Các nhà vi sinh vật học nghiên cứu các sinh vật. Nhiều trong số này cực kỳ nhỏ và cần độ phóng đại để có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Vi trùng học bao gồm sinh vật học, vi khuẩn, sinh học phân tử, vi rút.
Động vật học
Nói một cách ngắn gọn, ngành nghiên cứu về động vật không chỉ bao gồm những thứ như cách chúng được phân loại, mà còn cả sinh lý, sự phát triển và hành vi của động vật.
Các nhánh phụ của động vật học bao gồm: động vật giáp xác, nghiên cứu về cá voi, côn trùng học, động vật lưỡng cư và bò sát, cá, động vật thân mềm, động vật có vú, chim, linh trưởng, ký sinh trùng, sinh vật nguyên sinh.
Khoa học vật lý
Khoa học vật lý áp dụng cho những thứ không sống.
Thiên văn học
Thiên văn học là nghiên cứu về không gian, chẳng hạn như các hành tinh, các ngôi sao và các hiện tượng phi Trái đất khác, bao gồm khoa học hàng không, nghiên cứu sự sống trong vũ trụ, động lực học thiên thể, du hành vũ trụ, vật lý thiên văn, y học không gian liên quan đến việc làm thế nào để giữ cho các phi hành gia khỏe mạnh trong không gian.
Địa chất học
Trong lĩnh vực này, công việc của các nhà khoa học là gì? Các nhà địa chất học nghiên cứu trái đất - vật liệu, quá trình và lịch sử của nó. Các nhà khoa học này có thể xem xét sự thay đổi khí hậu hoặc làm việc theo hướng cải tiến công nghệ dự đoán động đất. Họ cũng có thể làm việc để tìm ra vị trí tốt nhất cho mỏ, cách tìm nước dưới lòng đất hoặc các công nghệ tương tự.
Địa chất học bao gồm các ngành địa hóa học, địa vật lý, khoáng chất học, thạch luận (nghiên cứu về đá), trầm tích học, nghiên cứu về núi lửa.
Hải dương học
Hải dương học đề cập đến các đặc tính sinh học, vật lý và hóa học của các đại dương trên thế giới. Các nhà hải dương học quan tâm đến cả việc giải quyết các vấn đề thực tế (như làm thế nào để làm sạch dầu tràn hoặc giúp đỡ một loài nguy cấp), cũng như đưa ra những khám phá mới như tìm ra các loài sinh vật biển mới.
Hải dương học bao gồm Hồ học, sinh học biển, hóa học biển, địa chất biển, hải dương học vật lý.
Vật lý
Các nhà vật lý học nghiên cứu năng lượng, vật chất và các tương tác của chúng, bao gồm Âm học, khí động lực học, vật lý nguyên tử, phân tử và quang học, vật lý cổ điển, công nghệ crypo, động lực học, điện từ học, cơ học, nhiệt động lực học, vật lý hạt nhân, quang học, vật lý lượng tử.
Hóa học
Hóa học nghiên cứu về vật chất, các đặc tính của nó và cách chúng tương tác với các chất hoặc năng lượng khác, bao gồm hóa học phân tích, nhiệt lượng, hóa học vô cơ, hóa học hữu cơ, hóa học cơ kim, hóa học polyme, quang phổ học, nhiệt hóa học.
Khoa học Trái đất
Như tên của nó, khoa học Trái đất là nghiên cứu về Trái đất và các thiên thể lân cận, bao gồm Hóa sinh, khí học học, sông băng, thủy văn, khí tượng học, thổ nhưỡng học.
Ngoài vật lý và đời sống, còn có khoa học xã hội và khoa học ứng dụng. Khoa học ứng dụng bao gồm những thứ như kỹ thuật và công nghệ sinh học. Chúng là những ngành khoa học mới nhưng có những ứng dụng thiết thực vào cuộc sống hàng ngày. Khoa học xã hội là ứng dụng khoa học để nghiên cứu con người và bao gồm các ngành như khảo cổ học, tâm lý học và xã hội học.
Với những điều đã chia sẻ, hi vọng bạn đã hiểu được khoa học là gì cũng như các hình thức khoa học mà có lẽ bạn mới nghe qua lần đầu.
Huỳnh Trâm
