Người mới mổ xương xong nên ăn gì để nhanh lành và khỏe hơn?

Chế độ dinh dưỡng góp phần ảnh hưởng đến khả năng phục hồi tổn thương xương và hiệu quả điều trị. Vậy người bệnh mới mổ xương xong nên ăn gì để xương hồi phục nhanh hơn và tốt cho sức khỏe?

Vai trò của dinh dưỡng trong phục hồi sau mổ xương

Mổ gãy xương là phương pháp giúp điều trị cho người gặp trường hợp gãy xương ở vị trí phức tạp, khó nắn chỉnh hoặc có nhiều mảnh xương vụn ở ổ gãy. Thời gian phục hồi có thể kéo dài từ vài tuần hoặc vài tháng tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương. Lúc này người bệnh có thể tăng cường bổ sung các dưỡng chất thiết yếu có lợi cho xương để thúc đẩy quá trình chữa lành xương.

Vậy mới mổ xương xong nên ăn gì để xương nhanh liền hơn? Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ chữa lành, hồi phục sức khỏe và kiểm soát tình trạng viêm nhiễm sau khi mổ xương. Sau phẫu thuật, nhu cầu dinh dưỡng của người bệnh tăng lên nhằm bổ sung năng lượng cho quá trình sửa chữa các mô và xương bị ảnh hưởng. Để đảm bảo quá trình hồi phục diễn ra nhanh chóng và tránh các tác dụng phụ không mong muốn, người bệnh cần xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, cân bằng và đầy đủ các nhóm chất như protein, carbs, vitamin, khoáng chất… (1)

Người mới mổ xương xong nên ăn gì?

Sau khi mổ gãy xương, việc lựa chọn thực phẩm phù hợp là rất quan trọng với người bệnh. Người mới mổ xương cần tư vấn bác sĩ dinh dưỡng về chế độ ăn cụ thể, có thể tham khảo các nhóm thực phẩm dưới đây để tăng cường dưỡng chất, hỗ trợ nâng cao hiệu quả điều trị:

1. Mới mổ xương xong nên ăn thực phẩm giàu canxi

Canxi là dưỡng chất không thể thiếu cho sự hình thành và phát triển xương. Khi xương bị tổn thương, cơ thể cần nạp một lượng lớn canxi để hỗ trợ quá trình sửa chữa xương. Trường hợp mức canxi quá thấp, cơ thể sẽ lấy chúng từ xương, điều này ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình hồi phục xương sau phẫu thuật.

Để đẩy nhanh tốc độ hồi phục sau mổ gãy xương, người bệnh nên bổ sung canxi qua các nhóm thực phẩm như sữa, đậu phụ, phô mai, bông cải xanh, rau cải xoăn…

2. Người mới mổ xương nên ăn thực phẩm giàu protein

Mới mổ xương xong nên ăn gì, protein có tốt cho sức khỏe xương không? Khoảng một nửa cấu trúc của xương được tạo thành từ protein và vai trò chính của protein là sản sinh collagen để giúp xương trở nên linh hoạt, dẻo dai hơn. Protein cũng giúp cơ thể hấp thụ và sử dụng canxi, một vi chất quan trọng của xương. Sau phẫu thuật, cơ thể người bệnh cần một lượng lớn dưỡng chất này để góp phần tái tạo, chữa lành phần xương bị tổn thương. Để quá trình phục hồi diễn ra nhanh hơn, mỗi ngày người bệnh cần nạp khoảng 1,2g protein/kg cân nặng. (2)

Các nguồn protein từ thực phẩm tốt cho người bệnh bao gồm: thịt, cá, sữa, phô mai, sữa chua, các loại hạt, đậu nành… (3)

3. Thực phẩm nhiều vitamin D giúp xương mau lành

Vitamin D thúc đẩy cơ thể hấp thu canxi từ thực phẩm và giúp cân bằng mức canxi, photphat trong cơ thể. Vitamin D cũng có khả năng hỗ trợ giảm viêm, duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh, đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa glucose và phát triển tế bào.

Thiếu hụt vitamin D cần thiết có thể gây ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị xương, người bệnh cần bổ sung khoảng 600 - 800 IU vitamin D mỗi ngày. Có thể nạp vitamin D từ các thực phẩm tốt như cá kiếm, cá hồi, cá mòi, gan, sữa… và phơi nắng buổi sáng mỗi ngày khoảng 15 phút để hấp thu vitamin D từ ánh nắng mặt trời.

4. Thực phẩm chứa nhiều vitamin C

Kiwi, ớt chuông, cam, quả mọng, cà chua… là những thực phẩm giàu vitamin C có lợi cho sức khỏe. Dưỡng chất này có khả năng giúp cơ thể sản sinh collagen, một loại protein đóng vai trò quan trọng trong quá trình chữa lành xương. Người bình thường nên nạp từ 65 - 90mg vitamin C mỗi ngày. Tuy nhiên, người bệnh cần lưu ý các thực phẩm giàu vitamin C không nên ủ lâu hoặc chế biến ở nhiệt độ quá cao vì sẽ làm biến đổi dưỡng chất vốn có, gây ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe tổng thể.

5. Sau mổ xương nên ăn thực phẩm giàu chất sắt

Sắt tham gia vào quá trình sản sinh collagen, cung cấp oxy cho cơ tim và xương, giúp nâng cao khả năng hoạt động của tế bào xương. Trường hợp thiếu máu do thiếu sắt có thể dẫn đến suy giảm tế bào hồng cầu khỏe mạnh, điều này tác động tiêu cực tới quá trình hồi phục xương sau mổ. Do đó, người mới mổ xương xong nên ăn thịt đỏ, thịt gà, cá béo, hàu, rau chân vịt… để bổ sung sắt cho cơ thể.

6. Thực phẩm giàu kali tốt cho người mới mổ xương

Mới mổ xương xong nên ăn gì để bổ sung kali? Kali giúp ngăn ngừa tình trạng đào thải canxi khi tiểu. Ngoài ra, kali còn giúp cân bằng nước và điện giải, bảo vệ sức khỏe tim mạch, tham gia vào sự phát triển của cơ bắp và não bộ. Người trưởng thành nên bổ sung khoảng 3.500 - 4.700 mg kali mỗi ngày qua các loại rau củ và trái cây như chuối, cam, bơ, khoai tây, bí đao, các loại hạt…

7. Mới mổ xương xong nên ăn thực phẩm giàu magie

Magie là dưỡng chất quan trọng trong quá trình hình thành, duy trì sức khỏe xương và dây chằng. Nó có khả năng trung hòa acid, bảo vệ mật độ xương và tham gia vào hơn 300 phản ứng hóa học của cơ thể. Magie và vitamin D có mối liên hệ tương hỗ, magie giúp kích hoạt chức năng của vitamin D và ngược lại, vitamin D tăng cường khả năng hấp thụ magie của cơ thể. Các loại thực phẩm giàu magie nên có trong thực đơn dinh dưỡng của người mới mổ xương là hạt bí, hạt chia, rau chân vịt, hạt điều, ngũ cốc…

8. Thực phẩm nhiều kẽm

Thực phẩm nhiều kẽm như thịt bò, thịt heo, hạt điều, hạt hướng dương, phô mai… hỗ trợ khả năng phục hồi mô cơ và duy trì hệ miễn dịch khỏe mạnh cho cơ thể. Kẽm là một chất khoáng vi lượng có tác dụng thúc đẩy hoạt động của vitamin D, từ đó hỗ trợ cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn và thúc đẩy quá trình chữa lành xương.

9. Thực phẩm chứa nhiều vitamin nhóm B

Vitamin nhóm B, đặc biệt là vitamin B6 và B12 có khả năng hỗ trợ quá trình tái tạo tế bào và cải thiện sức khỏe xương. Nếu chưa biết mới mổ xương xong nên ăn gì thì người bệnh có thể thêm nhóm thực phẩm giàu vitamin B như gan bò, sò, cá ngừ, cá hồi, sữa chua, phô mai… vào thực đơn dinh dưỡng hằng ngày.

10. Sau phẫu thuật mổ gãy xương nên ăn thực phẩm giàu photpho

Photpho là thành phần chính của răng và xương, việc bổ sung đủ lượng photpho cần thiết hỗ trợ đẩy nhanh quá trình phục hồi sau ca mổ. Các thực phẩm giàu photpho như pho mát, lòng đỏ trứng, gan bò, hạt óc chó… được khuyến khích cho những trường hợp vừa thực hiện các phẫu thuật liên quan đến xương.

Người mới mổ xương kiêng ăn gì?

Sau mổ gãy xương, người bệnh cần điều chỉnh chế độ ăn uống để tránh nguy cơ viêm nhiễm và làm chậm quá trình hồi phục vết thương. Dưới đây là một số nhóm thực phẩm có thể không tốt cho người mới mổ xương:

1. Bị gãy xương kiêng ăn thức ăn mặn

Tiêu thụ quá nhiều muối trong các bữa ăn có thể gây đào thải canxi qua nước tiểu hoặc gây phù nề và ảnh hưởng đến quá trình phục hồi vết thương. Người trưởng thành chỉ nên nạp khoảng 6g muối mỗi ngày để tránh ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả điều trị. Để kiểm soát lượng muối nạp vào mỗi ngày, người bệnh nên kiêng các thực phẩm mặn như snack, mì ăn liền, bò khô, pizza, thịt hầm, rong biển…

2. Bị gãy xương không nên ăn đồ ngọt

Mới mổ xương xong nên ăn gì, đồ ngọt có giúp nâng cao hiệu quả điều trị không? Đường tinh chế trong đồ ngọt có thể khiến cơ thể gặp phải tình trạng rối loạn đường huyết. Bổ sung quá nhiều đường từ các loại nước ngọt, bánh quy, các thực phẩm chế biến sẵn có thể gây kích thích đào thải canxi qua nước tiểu, ngăn chặn ruột hấp thụ canxi, điều này ảnh hưởng đến việc sửa chữa các tế bào xương bị tổn thương.

Ngoài ra, các loại đồ ăn này thường chứa calo rỗng, điều này gây hại cho sức khỏe tổng thể do không cung cấp đủ dưỡng chất thiết yếu mà cơ thể cần cho các hoạt động thường ngày.

3. Gãy xương nên kiêng rượu bia

Rượu bia có thể làm giảm khối lượng và mật độ xương, bia rượu cũng gây nên tình trạng mất nước và chất điện giải sau phẫu thuật. Ngoài ra tiêu thụ rượu bia có thể gây mất tập trung, dẫn đến những tai nạn không mong muốn trong sinh hoạt hàng ngày. Để đảm bảo an toàn và tăng cường khả năng hồi phục sau tổn thương xương, người bệnh nên hạn chế bia rượu và các loại đồ uống có cồn khác trong quá trình điều trị. (4)

4. Cà phê, trà đặc

Uống quá nhiều cà phê và trà đặc có thể làm chậm quá trình lành xương do lượng canxi bị đào thải qua nước tiểu. Trong thời gian điều trị sau mổ xương, người bệnh chỉ nên uống dưới 4 tách cà phê hoặc trà đặc mỗi ngày để không ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể và hiệu quả điều trị bệnh.

5. Hạn chế ăn đồ chiên xào, nhiều dầu mỡ

Các món chiên xào, nhiều dầu mỡ có thể gây tích tụ mỡ thừa dẫn đến tăng cân đột ngột và tạo áp lực lên khung xương. Ngoài ra, nhóm thực phẩm này còn có nguy cơ gây ảnh hưởng đến các cơ quan khác của cơ thể như hệ tiêu hóa, tim mạch và não bộ. Những thực phẩm chiên xào, nhiều dầu như gà rán, khoai tây chiên, bánh ngọt… không nên xuất hiện trong thực đơn dinh dưỡng của người mới mổ xương.

Chăm sóc người bệnh mổ xương thế nào là đúng cách?

Bên cạnh lưu ý mới mổ xương xong nên ăn gì, nhiều người bệnh cũng quan tâm cách chăm sóc như thế nào để đảm bảo hiệu quả điều trị và tăng khả năng phục hồi. Dưới đây là một số vấn đề cần lưu ý khi chăm sóc người bệnh mổ xương:

• Theo dõi các chỉ số sinh tồn cho đến khi người bệnh ổn định hoàn toàn, như huyết áp, nhiệt độ, mạch đập… nhằm phát hiện sớm các vấn đề bất thường có thể xảy ra, từ đó xử lý kịp thời.
• Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ về việc thay băng, dùng thuốc và các lưu ý khi sinh hoạt để tránh tác động đến vết mổ. Hạn chế chạm vào vùng bó bột và tuyệt đối không được tự ý cắt bột, xén bột khi chưa được sự đồng ý của bác sĩ.
• Cần để ý kỹ vết mổ và phần được bó bột (nếu có), vệ sinh sạch sẽ, khô ráo, hạn chế dính nước để tránh viêm nhiễm.
• Tích cực thực hiện các bài vật lý trị liệu phù hợp theo tư vấn của bác sĩ như tập cử động khớp, tập duy trì sức cơ, tập đi lại… Quá trình này đóng vai trò quan trọng trong việc tái thiết lập chức năng và sức mạnh của cơ xương khớp, giúp người bệnh sớm trở lại sinh hoạt bình thường.
• Xây dựng chế độ dinh dưỡng khoa học, bổ sung đầy đủ các dưỡng chất thiết yếu cho cơ thể. Không nên tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều đường và nên uống nước ấm thay vì nước lạnh. Người bệnh có thể tham vấn bác sĩ về người mới mổ xương nên ăn gì và định lượng từng món.
• Giữ tinh thần lạc quan, thoải mái, hạn chế lo lắng và căng thẳng quá mức. Người bệnh có thể tham gia các hoạt động yêu thích hoặc trò chuyện cùng người thân để giúp thoải mái hơn trong quá trình điều trị.
• Sau khi xuất viện, nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường thì người bệnh cần đến ngay cơ sở y tế để được xử lý nhanh chóng.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ ngay cả khi khỏi bệnh, việc tiếp nhận các đợt kiểm tra sức khỏe giúp bác sĩ đánh giá lại tình trạng xương từ đó đưa ra những lời khuyên phù hợp cho người bệnh.

Để đặt lịch thăm khám, tư vấn về sức khỏe tại Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ trực tiếp qua:

Tóm lại, người mới mổ xương xong nên ăn gì cần được tư vấn bởi bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng dựa trên tình hình sức khỏe nói chung và mức độ nghiêm trọng của ca mổ. Ngoài chế độ dinh dưỡng, người bệnh cũng cần tập vật lý trị liệu và tuân thủ các hướng dẫn chăm sóc sức khỏe khác để đảm bảo hiệu quả điều trị và khả năng hồi phục sau mổ xương.