Bộ chia điện là gì? Hệ thống đánh lửa có bộ chia điện

Bộ chia điện là bộ phận quan trọng trong hệ thống đánh lửa của các thiết bị như xe nâng, xe ô tô, xe mô tô, máy cẩu, xúc lật… Nếu không phải dân trong nghề ắt hẳn ít ai nắm rõ kiến thức về linh kiện này. Vậy, dưới đây cùng xe nâng toàn quốc tìm hiểu chi tiết về khái niệm, cấu tạo, nguyên lý hoạt động, vai trò và nếu xảy ra sự cố hỏng hóc thì có phương án giải quyết như thế nào ngay trong bài viết sau.

1. Bộ chia điện là gì?

Bộ chia điện là một thành phần quan trọng của hệ thống đánh lửa, đóng vai trò quyết định trong việc tạo ra xung điện tại mạch sơ cấp của hệ thống đánh lửa. Chức năng chính của bộ chia điện là phân phối điện cao áp đến các xi lanh theo thứ tự nổ của hệ thống động cơ và vào đúng thời điểm quy định. Nhiệm vụ quan trọng nhất của nó là đảm bảo việc đánh lửa diễn ra một cách chính xác, theo đúng thứ tự và đúng thời điểm.

Bộ chia điện đảm bảo sự phân phối điện hiệu quả để kích thích các buồng đốt của động cơ theo đúng chu kỳ và tạo ra xung điện cần thiết để kích thích nguyên liệu, khí nổ. Qua đó, nó đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì hiệu suất và độ tin cậy của hệ thống đánh lửa trong các ứng dụng động cơ đối với các loại phương tiện, máy móc, thiết bị khác nhau.

2. Cấu tạo bộ chia điện

Nó được cấu tạo từ 3 bộ phận chính:

• Bộ tạo xung điện
• Bộ phận chia điện
• Cơ cấu điều chỉnh gốc đánh lửa

2.1 Bộ tạo xung điện

Đây là bộ phận tạo xung theo kiểu vít lửa. Nó được cấu tạo gồm các bộ phận như: Cam 1, mâm tiếp điểm, tụ điện.

Cam 1 được lắp lỏng trên phần trục của bộ chia điện và sau đó mắc vào bộ điều chỉnh ly tâm.

Mâm tiếp điểm được cấu tạo gồm 2 mâm: Mâm trên hay còn gọi là mâm di động và mâm dưới chính là mâm cố định. Nằm giữa 2 mâm này chính là phần ô bi. Bên cạnh đó, mâm trên còn có thể quay một góc tương ứng với mâm dưới nhằm mục đích phục vụ việc điều chỉnh phần gốc đánh lửa sớm hơn.

Má vít cần có thêm tiếp điểm để có thể quay quanh chốt, bên cạnh đó phải cách điện với mass và sau đó được nối với vít bắt dây ở phía bên của bộ phận chia điện thông qua các đoạn dây và lò xo.

Ở trạng thái bình thường, hầu như phần tiếp điểm luôn ở trạng thái đóng nhờ vào các lò xo lá. Tuy nhiên, phần khe hở giữa các má vít khi nó ở trạng thái mở hết thì thường sẽ bằng 0.3-0.5 mm. Để điều chỉnh khoảng cách giữa chúng , bạn cần nới vít hãm và tiến hành xoay vít để điều chỉnh lệch tâm. Khi đó, phần lệch tâm của vít điều chỉnh sẽ có tác dụng lên phần nạng của giá má vít tĩnh và làm cho nó xoay đi một ít từ đó làm phần khe hở của tiếp điểm có sự thay đổi.

Khi lò xo quay tác động lên phần cam, phần vấu cam cũng sẽ lần lượt tác động lên các gối cách điện của phần tiếp điểm và sau đó làm cho các tiếp điểm được mở ra có nghĩa là xảy ra hiện tượng đánh lửa. Ngược lại khi di chuyển qua vấu cam thì tiếp điểm sẽ đóng lại dưới tác động của lò xo lá.

2.2 Cơ cấu điều chỉnh gốc đánh lửa

Bộ phận này có 3 cơ cấu điều chỉnh như sau:

• Bộ điều chỉnh gốc đánh lửa ly tâm
• Bộ điều chỉnh gốc đánh lửa chân không
• Bộ điều chỉnh gốc đánh lửa theo trị số octance.

2.2.1 Bộ điều chỉnh gốc đánh lửa ly tâm

Cơ cấu điều chỉnh gốc đánh lửa ly tâm chủ yếu hoạt động dựa trên tốc độ của động cơ. Dưới đây là mô tả về cấu tạo của bộ điều chỉnh gốc đánh lửa ly tâm:

• Phần giá đỡ quả văng: Được lắp chặt vào trục của bộ chia điện, phần này có vai trò giữ vững quả văng và cũng đóng vai trò giữ chặt hao quả văng. Quả văng có thể xoay quay chốt của cơ cấu và đồng thời trở thành giá móc lò xo.
• Hao quả văng: Đặt trên giá đỡ và có khả năng xoay quanh chốt của cơ cấu. Các hao quả văng giữ vai trò quan trọng trong việc tạo ra sự linh hoạt và đồng thời làm nhiệm vụ giữ chặt lò xo.
• Lò xo: Phần này có nhiệm vụ chính là tạo ra lực đàn hồi. Một phần của lò xo mắc vào chốt, trong khi một phần khác móc vào giá trên quả văng. Khi động cơ hoạt động, lò xo sẽ tạo ra lực để kéo quả văng về hướng của trục.
• Chốt: Mỗi quả văng đều có một chốt. Chốt này chủ yếu đóng vai trò trong việc gắn bộ điều chỉnh ly tâm vào phần rãnh trên thanh ngang của phần cam.

Cơ cấu này hoạt động dựa trên nguyên lý ly tâm, nơi các lò xo tạo ra lực để duy trì một vị trí cân bằng cho quả văng tùy thuộc vào tốc độ của động cơ. Khi tốc độ tăng lên, lò xo sẽ bị kéo căng hơn, làm cho quả văng chuyển động và điều chỉnh gốc đánh lửa theo cách thích hợp với điều kiện làm việc của động cơ.

2.2.2 Bộ điều chỉnh gốc đánh lửa chân không

Cơ cấu điều chỉnh gốc đánh lửa chân không hoạt động dựa trên mức tải của hệ thống động cơ. Dưới đây là mô tả về cấu tạo và cơ cấu làm việc của bộ điều chỉnh gốc đánh lửa chân không:

• Hộp kính: Cấu tạo bằng cách ghép hai nửa lại với nhau, trong đó có một màn đàn hồi để phân tách giữa hai buồng.
• Buồng thông khí quyển: Một trong hai buồng luôn thông với khí quyển và chịu áp suất của khí quyển.
• Buồng thông khí từ bướm ga: Buồng còn lại kết nối với lỗ ở phái bướm ga thông qua các ống nối, buồng này chịu sự thay đổi áp suất của phần phía dưới bướm ga.
• Màng đàn hồi: Bên trong hộp kính, có một màng đàn hồi có thể uốn cong. Màng này có thêm cần kéo được mắc vào phần chốt của mâm tiếp điểm hoặc mâm trên.
• Lò xo: Được trang bị để luôn ép màng về một hướng cụ thể. Sức căng của lò xo có thể được điều chỉnh thông qua các đệm.
• Cần kéo: Một phần của cần kéo được mắc vào phần chốt của mâm tiếp điểm hay mâm trên.
• Đệm: Được sử dụng để điều chỉnh sức căng của lò xo.
• Bộ điều chỉnh gốc đánh lửa chân không: Được gắn vào phần thành bên của bộ chai điện thông qua hai ốc vít.

Cơ cấu làm việc của bộ điều chỉnh gốc đánh lửa chân không thực hiện điều chỉnh dựa trên áp suất của hai buồng trong hộp kính, mà mỗi buồng liên quan đến điều kiện làm việc của động cơ. Sự thay đổi áp suất sẽ làm uốn cong màng đàn hồi, thay đổi vị trí của cần kéo và mâm tiếp điểm, từ đó điều chỉnh gốc đánh lửa tùy thuộc vào mức tải của động cơ.

2.2.3 Bộ điều chỉnh gốc đánh lửa theo trị số octance

Thường được sử dụng trên một số loại động cơ ô tô có thể sử dụng được nhiều loại xăng với trị số octan và tốc độ cháy khác nhau. Chính vì điều này mà gốc đánh lửa sớm sẽ phụ thuộc vào sự thay đổi của trị số octance.

3. Nguyên lý hoạt động của bộ chia điện

Bộ chia điện là một thành phần quan trọng trong hệ thống đánh lửa của động cơ, nguyên tắc hoạt động chung của nó dựa vào sự tương tác linh hoạt giữa các phần chính.

Trục bộ chia điện và con quay ở phần đầu đóng vai trò quyết định, với con quay được thiết kế để thực hiện chuyển động quay. Cuộn thứ cấp kết nối với con quay và phần nắp của bộ chia điện, đồng thời đảm bảo việc chia nguồn điện cao áp đến các xi lanh theo thứ tự chính xác. Phần nắp, với các đầu nối dây cao áp, di chuyển theo hướng được xác định khi con quay quay, chuyển động này đồng bộ với thứ tự nổ của động cơ.

Tóm lại, bộ chia điện đảm bảo việc phân phối điện cao áp một cách chính xác và đồng đều, đóng vai trò quan trọng trong quá trình đánh lửa, duy trì hiệu suất ổn định của động cơ.

4. Hệ thống đánh lửa có bộ chia điện

Hệ thống đánh lửa sử dụng bộ chia điện là phương pháp hiệu quả để đồng bộ thời điểm đánh lửa với tốc độ của động cơ. Động cơ được trang bị đĩa quay và trục phân phối, kết hợp với trọng lượng bay trong hệ thống đánh lửa, nơi sử dụng bộ chia điện.

Khi vận tốc của động cơ tăng lên, trọng lượng di chuyển ra bên ngoài, tạo ra quay vòng đệm theo hướng của trục quay. Điều này dẫn đến việc trục quay và cáp phân phối quay theo một góc cố định, ảnh hưởng đến thời điểm đánh lửa. Mối liên kết giữa trọng lượng di chuyển và thời điểm đánh lửa giúp đồng bộ hóa quá trình đánh lửa với tốc độ, điều kiện làm việc cụ thể của động cơ.

Trong thực tế, mặc dù thời gian và phí đánh lửa có thể không cố định, nhưng chúng phụ thuộc vào mức tải của động cơ. Hệ thống này tự động điều chỉnh thời điểm đánh lửa theo mức tải, tối ưu hóa hiệu suất của động cơ trong các điều kiện hoạt động khác nhau. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng điều này phụ thuộc vào cấu trúc cơ cấu trước chân không, và không phải mọi điều kiện tải động cơ đều cho phép điều này xảy ra.

5. Nếu bộ chia điện hỏng hóc sẽ gây ra ảnh hưởng như thế nào?

Như những thông tin ở trên, công dụng chính của bộ chia điện chính là phân chia dòng điện cao áp đến từng xi lanh. Chính vì vậy, nếu bộ chia điện gặp sự cố nó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thống đánh lửa và động cơ. Sau quá trình sử dụng lâu dài, nếu bạn không bảo trì, bảo dưỡng đúng cách thì sẽ xuất hiện các nguy cơ sau:

• Hệ thống đánh lửa vận hành yếu do tác động vật lý thì bộ chia điện sẽ bị hao mòn và không còn khả năng hoạt động như thời điểm ban đầu.
• Phần khe hở giữa má tĩnh và má động sau một thời gian sẽ bị hao mòn dẫn đến khả năng đánh lửa của xe sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều, thường sẽ dẫn đến hệ thống đánh lửa bị yếu dần.
• Ngoài ra, phần màng của bộ điều chỉnh áp thấp trong bộ chia điện sẽ bị hở nhiều.
• Rotor tín hiệu bị ăn mòn dẫn đến tín hiệu truyền đi bị ảnh hưởng. Từ đó ảnh hưởng đến thời điểm đánh lửa chính xác.

Nhìn chung, sau quá trình làm việc liên tục lâu dài, bạn nên kiểm tra định kỳ thường xuyên đảm bảo bộ chia điện vận hành chính xác. Nếu xảy ra những hư hỏng như trên, cần ngay lập tức kiểm tra, thay thế mới nếu cần đảm bảo hiệu suất của động cơ được tốt nhất.

Hy vọng những chia sẻ ở trên hữu ích đối với bạn đọc. Nếu quý khách hàng còn điều gì phân vân về những thông tin trên hoặc có nhu cầu tìm hiểu về xe nâng hãy liên hệ ngay với xe nâng toàn quốc qua hotline 0869981388 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh nhất.