8 kỹ năng coaching chuyên sâu
Dù bạn là chuyên gia huấn luyện chuyên nghiệp hay cấp lãnh đạo muốn thực hành huấn luyện để phát triển nhân viên, sau đây là 8 kỹ năng coaching quan trọng nhất cần hoàn thiện.
1. Đặt mục tiêu
Mục đích của huấn luyện là xác định mục tiêu/ giải pháp. Do đó, khả năng vạch ra các mục tiêu rõ ràng, hấp dẫn về mặt cảm xúc từ coachee là một kỹ năng coaching tối quan trọng.
Một mặt, huấn luyện viên cần biết cách thức và thời điểm đưa thiết lập mục tiêu vào quá trình huấn luyện - thông qua các mô hình như mục tiêu SMART (Cụ thể, Có thể đo lường, Hấp dẫn, Thực tế và Đúng thời gian).
Mặt khác, bạn cũng cần suy nghĩ và đặt câu hỏi để hoàn thành mục tiêu đề ra. Ví dụ như “Công việc ABC sẽ giúp bạn đạt được mục tiêu như thế nào?” sẽ giúp coachee đánh giá xem những gì họ đang làm có giúp ích hay cản trở họ không.
Một thói quen phổ biến khác của các huấn luyện viên giỏi là khả năng “sắp xếp” vấn đề thành mục tiêu. Ví dụ, nếu coachee chia sẻ những vấn đề họ đang gặp phải với một đồng nghiệp ‘khó tính’, huấn luyện viên có thể hỏi: “Bạn nghĩ mình có thể làm gì để cải thiện mối quan hệ với người này?”.
2. Quan sát và Đánh giá
Quan sát là một kỹ năng coaching thường bị bỏ qua. Khi tổ chức các buổi hội thảo về kỹ năng huấn luyện, chúng tôi thường nói với các huấn luyện viên rằng “Câu trả lời đang ở ngay trước mắt bạn”. Ngôn ngữ cơ thể của coachee sẽ cho bạn biết rất nhiều thông tin về trạng thái cảm xúc và mức độ cam kết của họ - thế nhưng, bạn rất dễ bỏ qua điều đó nếu quá tập trung vào ý tưởng của riêng mình về những gì cần làm tiếp theo.
Một trở ngại khác đối với việc quan sát là khi văn hóa doanh nghiệp khiến mọi người tập trung vào các quy trình và nhiệm vụ, nhưng ít quan tâm đến mối quan hệ con người. Hệ quả là chúng ta sẽ không còn nhìn thấy nơi người khác những gì sâu thẳm trong họ, mà chỉ dừng lại ở chức vụ ‘quản lý’ hay ‘nhân viên’. Trong coaching, việc thiếu kỹ năng quan sát sẽ khiến bạn bỏ lỡ những thông tin giá trị về những gì coachee đang suy nghĩ và cảm nhận.
3. Lắng nghe tích cực
Khác với việc thụ động nghe những gì coachee nói, lắng nghe tích cực đòi hỏi bạn phải nỗ lực tương tác và cho thấy bản thân đang dành cho họ toàn bộ sự chú ý của mình. Là huấn luyện viên, bạn sẽ cần “gạt qua” một bên những mối quan tâm và ý tưởng của riêng bạn trong quá trình lắng nghe. Điều này có thể tỏ ra đặc biệt khó khăn đối với một số cấp quản lý, nhưng đây thực sự là một kỹ năng lãnh đạo rất đáng đầu tư phat triển.
Bạn có nhớ lần cuối cùng ai đó gạt mọi thứ khác sang một bên và dành toàn bộ sự chú ý cho bạn? Đó hẳn là một trải nghiệm vô cùng khó quên với bạn. Bằng cách chăm chú lắng nghe người khác, bạn đồng thời đang gửi đi một thông điệp kép mạnh mẽ - thứ nhất, bạn luôn có mặt để hỗ trợ coachee trong bất cứ việc gì họ đang làm; và thứ hai, bạn đang chú ý và mong họ tuân theo mọi cam kết do chính mình đưa ra.
Có nhiều kỹ thuật và mô hình khác nhau mà bạn có thể vận dụng để phát triển kỹ năng lắng nghe tích cực. Mấu chốt là bạn phải thực sự quan tâm đến người đối diện và tò mò về những gì họ có thể đạt được.
4. Đồng cảm
Sự đồng cảm (empathy) là hệ quả tự nhiên từ việc quan sát và lắng nghe. Bằng việc chăm chú và cố gắng đặt mình vào hoàn cảnh người khác, bạn sẽ bắt đầu nắm bắt được trạng thái cảm xúc của coachee.
Khả năng thấu cảm là kỹ năng coaching doanh nghiệp tối quan trọng - không chỉ giúp huấn luyện viên chấp nhận người khác theo cách riêng của họ, mà đôi khi còn hỗ trợ ‘điều chỉnh’ những cảm xúc và suy nghĩ mà đồng nghiệp không nhận thức được đầy đủ. Ví dụ:
Tôi bắt đầu cảm thấy khá tức giận khi nghe bạn kể về những gì sếp đã nói với bạn - đó có phải là cảm giác của bạn hiện tại không?
Việc tập trung vào người khác trong một thời gian dài có thể khiến bạn mệt mỏi lúc đầu. Tuy nhiên, sau một thời gian, bạn sẽ nhận thấy đây là bí quyết của những huấn luyện viên giỏi - rằng đồng cảm với người khác sẽ mang lại một trải nghiệm khó quên đối với bạn cũng như coachee.
Một người quản lý đồng cảm sẽ khiến nhân viên của họ luôn mong đợi các buổi huấn luyện tiếp theo - với ý thức rằng họ sẽ được đưa ra khỏi trạng thái tự định hướng thông thường của mình, được tiếp thêm một “nguồn sinh lực” mới sau buổi trò chuyện huấn luyện.
