Bánh Mì Việt Nam – Nguồn Gốc Và Những Thăng Trầm

“Bánh mì”, cái tên thân thương đã in sâu trong tâm trí của bao người con đất Việt, trở thành niềm tự hào của dân tộc và là một trong những đại diện cho tinh hoa ẩm thực Việt. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, bánh mì Việt Nam giờ đây đã vượt ra khỏi biên giới quốc gia và để lại dấu ấn trong nền ẩm thực thế giới.

Bánh mì Việt mộc mạc nhưng đậm đà khó quên (Ảnh: Internet)

Bánh mì Việt Nam: Từ món ăn bình dân vươn ra thế giới

Công thức sơ khai của bánh mì là bột trộn với nước và men, sau đó được tạo thành nhiều hình dáng khác nhau để thu hút thực khách. Đến tận bây giờ, nguồn gốc và thời gian bánh mì xuất hiện trên thế giới vẫn chưa được xác định, tuy nhiên có tài liệu cho rằng bánh mì có cách đây từ 10 nghìn năm, ở thời đại đồ đá mới khi nền nông nghiệp có nhiều bước chuyển biến. Đặc biệt, vào thời đại này con người đã biết trồng lúa mì và sử dụng để làm bánh.

Cũng có tài liệu khác ghi nhận sự xuất hiện của bánh mì từ hơn 30 nghìn năm trước hoặc vào thời Ai Cập cổ đại. Cho đến những năm đầu công nguyên, người La Mã đã đem bánh mì đến Pháp và từ thế kỷ 11 trở đi, món bánh này dần trở thành lương thực chính tại quốc gia này.

Bánh mì Baguette theo chân thực dân Pháp vào nước ta

Còn ở Việt Nam, những ổ bánh mì đầu tiên đã theo chân thực dân Pháp đến nước ta vào năm 1859 với tên gọi là bánh mì Baguette. Lúc bấy giờ, vì điều kiện kinh tế nên bánh mì chỉ được dùng như một món ăn chơi.

Sau đó, dưới bàn tay của các thợ làm bánh mì Việt tài ba, những ổ bánh mì mang cái chất rất riêng của người Việt đã ra đời. Ban đầu chỉ có một vài địa điểm nhỏ nhưng rất nổi tiếng như bánh mì Hòa Mã, sau đó bánh mì tiếp tục được cải biên để có khổ và độ dài như hiện nay. Trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, ngày nay bánh mì đã trở thành điểm nhấn đặc biệt trong nền ẩm thực Việt.

Món bánh dân dã ngày nay được bán trên khắp các con đường ở thành phố lớn đến thôn quê khiến không ít thực khách nước ngoài thích thú. Những ổ bánh vàng ươm được nướng trên than hồng cho thật giòn trước khi cho nhân vào làm ai nhìn thấy cũng phải thòm thèm. Người ta cũng không còn xem bánh mì là món ăn chơi nữa mà bánh mì đã trở thành món ăn chính cho mọi đối tượng, bánh vừa ngon vừa rẻ lại rất tiện lợi.

Đã từ lâu người ta không còn xem bánh mình là món ăn “chơi” nữa (Ảnh: Internet)

Không chỉ nổi danh trong nước, bánh mì Việt còn được yêu thích tại nhiều quốc gia trên thế giới. Tự hào hơn, ngày 24/03/2011, từ “bánh mì” đã được thêm vào từ điển Oxford, nằm trong top những loại sandwich tuyệt vời nhất thế giới. Không chỉ có thế, tạp chí National Geographic còn từng ca ngợi Bánh Mì Việt Nam là một trong 11 món ăn đường phố ngon nhất…

Đặc biệt, vào năm 2018, bánh mì Hội An được CNN công nhận là “Vua của các món sandwich trên thế giới” và mới đây nhất, ngày 24/3/2020 bánh mì Việt tiếp tục được vinh danh khi nằm trên giao diện trang chủ Google tại hơn 10 quốc gia.

H’Hen Niê mặc trang phục bánh mì đã dự thi Miss Universe 2018 (Ảnh: Internet)

Nguyên liệu làm bánh mì

Điều khiến các thực khách thế giới ngạc nhiên khi thưởng thức những ổ bánh mì Việt chính là hương vị thơm ngon tuyệt vời lại được tạo ra bằng những nguyên liệu rất mộc mạc, gần gũi. Cái hay của người Việt là trong sự giản dị nhưng vẫn làm toát lên sự tinh tế, từ những nguyên liệu bình thường nhất nhưng khi kết hợp với nhau lại cho ra đời món bánh mì ngon trứ danh, nổi tiếng vượt ra khỏi biên giới quốc gia.

Nguyên liệu chính để làm BÁNH MÌ VIỆT NAM là thịt động vật được chế biến thành xúc xích, chả lụa, xíu mại, thịt heo quay, Pate gan, thịt băm hầm với gia vị, lạp xưởng… Ngoài ra còn có trứng, cá mòi, thịt gà xé, mỡ hành, thịt nguội, bơ… Đi khắp ba miền đất nước bạn sẽ thấy mỗi vùng miền sẽ có hương vị bánh mì đặc trưng riêng nhưng ở đâu cũng ngon, cũng làm thổn thức trái tim của bao thực khách.

Pate mịn màng giúp bánh mì ngon và đậm vị hơn (Ảnh: Internet)

Tuy nhiên, một ổ bánh mì ngon tuyệt hảo không chỉ có thịt mà còn cần phải có dưa leo thái mỏng, đồ chua, rau mùi, hành tây, hành lá, húng thơm… và đặc biệt không thể thiếu nước xốt “thần thánh” để dậy lên vị đậm đà ngon trứ danh. Nhiều nơi không làm nước xốt thì dùng nước tương, muối tiêu, nước mắm, bột canh… để thay thế, thêm vào đó một chút mayonnaise hoặc tương ớt, chỉ vậy thôi là đã có ngay một ổ bánh mì làm “thổn thức” trái tim của bao người.

Những ổ bánh đầy ắp thịt, đồ chua, dưa leo, hành ngò… làm xốn xang trái tim của bao thực khách (Ảnh: Internet)

Cách chế biến bánh mì

Bánh mì phải được làm giòn rồi xẻ một đường dọc theo thân bánh, sau đó phết pate, lần lượt cho nhân vào trong, cuối cùng rưới nước xốt lên trên là hoàn thành. Tuy cách chế biến đơn giản là thế nhưng khi nhìn đôi bàn tay thoăn thoắt của các cô bán hết cho thịt, thêm rau rồi lại rưới xốt bạn sẽ khó có thể kìm lòng với món bánh thân thuộc này. Từng thành phần được cho vào ổ bánh mì đều góp phần tạo nên hương vị thơm ngon của món ăn bình dị, thân thương.

Cách chế biến bánh mì rất đơn giản và nhanh nhưng hương vị thì không chê vào đâu được (Ảnh: Internet)

Các loại bánh mì ở Việt Nam

Điểm thú vị nhất trong nền ẩm thực Việt là đi dọc ba miền đất nước, nơi nào cũng có bánh mì nhưng mỗi vùng miền lại có nhiều loại khác nhau tùy vào phần nhân được kẹp bên trong:

• Bánh mì thịt: Phổ biến nhất ở Sài Gòn, nhân bánh gồm thịt, bơ, chả, pate, thịt nguội, hành ngò, đồ chua và ớt.
• Bánh mì xíu mại: Xíu mại thực chất là thịt heo xốt cà, vị hơi ngọt ở Sài Gòn còn ở Đà lạt bánh mì xíu mại có vị cay cay.
• Bánh mì bì: Bánh mì được kẹp với thịt hoặc da heo thái sợi nhỏ, chan thêm một chút nước mắm lên trên, đơn giản mà rất ngon.
• Bánh mì chà bông: Nghe tên gọi là biết nguyên liệu chính để làm loại bánh mì này chắc chắn là chà bông (ruốc) rồi. Thông thường người bán sẽ xịt một chút nước tương vào bánh nữa để tăng thêm hương vị.
• Bánh mì cá mòi: Cá mòi hộp xốt cà mà ăn với bánh mì thì ngon hết biết. Nếu đã một lần nếm thử, bạn chắc chắn sẽ nhớ mãi không quên vị ngon của món bánh mì cá mòi này.

Ở mỗi miền đất nước lại có những loại bánh mì rất riêng, rất độc đáo và hấp dẫn (Ảnh: Internet)

Ngoài ra, còn có nhiều loại khác như bánh mì bò kho, xá xíu, pate, bánh mì cóc, đậu hũ, phá lấu, chả cả, bơ, ốp la, bánh mì que… Dù có sự khác biệt nhưng chắc chắn đã là bánh mì Việt Nam thì hương vị lúc nào cũng ngon, không cầu kỳ nhưng vị ngon được tạo nên từ những nguyên liệu giản đơn nhất.

Tiệm bánh mì nổi tiếng ở Sài Gòn và Hà Nội

Là hai thành phố lớn nhất nước, có thể ví Hà Nội và Sài Gòn là “thiên đường” của những tiệm bánh mì ngon nức tiếng:

Những tiệm bánh mì tại Hà Nội ngon nhất

Bánh mì thịt xiên Hoàng Đức (55 chùa Láng, quận Đống Đa): Quán được trang trí như Hà Nội thời bao cấp thu nhỏ rất thú vị. Bánh mì ở đây có thịt xiên nướng thơm phức kẹp bên trong cùng dưa góp chua ngọt hấp dẫn. Bạn có thể gọi thêm thịt xiên để ăn kèm bánh mì bơ tỏi nếu thích.

Bánh mì Hai Mập (23 Hàng Đường, quận Hoàn Kiếm): Điểm đặc biệt nhất của quán này là bánh mì tự làm có hương vị bánh gần giống với bánh mì Huỳnh Hoa Sài Gòn. Nhân bánh gồm pate mịn, giò bì, giò thủ, xúc xích tỏi, ruốc, giăm bông, xốt trứng tươi, xá xíu, đồ chua, nước tương, rau mùi, dưa chuột, hành lá, ớt xanh… Tất cả hòa quyện vào nhau nên một ổ bánh ngon tuyệt hảo, đậm đà vị ruốc, béo ngậy vị pate, thêm một chút cay cay của ớt xanh, thật khiến ai ăn rồi cũng nhớ mãi không quên.

Bánh mì dân tổ (Ngã ba Trần nhật Duật và Cao Thắng): Quán bắt đầu bán từ 3h sáng nhưng từ 2h rưỡi thực khách đã xếp hàng dài để đợi mua. Phần nhân bánh mì sẽ được cô chủ cho vào chảo đảo đều trước khi cho vào bánh. Bật mí với bạn là nên ăn bánh tại quán là ngon nhất vì nếu mang về bánh sẽ bị ỉu, hương vị không còn trọn vẹn.

Bánh mì dân tổ thơm ngon nức tiếng Thủ đô (Ảnh: Internet)

Những địa chỉ bán mì ở Sài Gòn không thể bỏ qua

Bánh mì Huỳnh Hoa (26 Lê Thị Riêng, Quận 1): Được ví là ‘ngôi sao” của những tiệm bánh mì, bánh mì Huỳnh Hoa nổi tiếng “không phải ăn bánh mì kẹp thịt chả mà là thịt chả kẹp bánh mì”. Chỉ cần cắn một miếng bánh bạn sẽ ngay lập tức chìm đắm vào vị bùi bùi, thơm thơm rất đặc biệt, ăn hoài không ngán.

Bánh mì cô Diệp ( 238 Võ Thành Trang, P. 11, Quận Tân Bình): Tiệm bánh này đã có thâm niên vài chục năm và lúc nào cũng đông đúc khách 24/24. Một ổ bánh sẽ có đầy đủ cả pate, bơ, thịt, chả, đồ chua, hành ngò… mà giá thì rất rẻ.

Bánh mì Hòa Mã (53 Cao Thắng, Phường 04, Quận 3): Đây là một trong những địa điểm bánh bánh mì đầu tiên tại Sài Gòn. Các món dùng kèm tại quán này đều “độc quyền” nên được rất nhiều người yêu thích.

Bánh mì Hòa Mã độc đáo với nhiều món ăn kèm có một không hai (Ảnh: Internet)

Ngoài ra bạn có thể đến bánh mì thịt nướng Nguyễn Trãi (Đầu Hẻm 39 Nguyễn Trãi, Quận 1), bánh mì Bảy Hổ (19 Huỳnh Khương Ninh, Đa Kao, Quận 1), bánh mì cóc (112A Nguyễn Thái Sơn, Phường 3, Quận Gò Vấp)… để khám phá và có những trải nghiệm tuyệt vời về món bánh mì Việt nhé.

Một số tiệm bánh mì Việt ở trên thế giới

Tại Hong Kong, Le Petit Saigon là nhà hàng món Việt cực kỳ nổi tiếng với món bánh mì nhân gà, xíu mại, heo và bánh chay. Theign Yie Phan - Đầu bếp của nhà hàng từng chia sẻ cô bị mê hoặc bởi hương vị thơm ngon của món bánh bình dị này.

Thủ đô London (Anh) được biết đến với những món ăn kiểu Âu sang trọng bậc nhất nhưng hương vị bình dị của những ổ bánh tại tiệm Bánh Mì 11 vẫn cuốn hút bao người. Từ một quầy hàng nhỏ nằm ở khu chợ Broadway, giờ đây Bánh mì 11 đã trở thành thương hiệu nổi tiếng mà những người sành ăn lui tới.

Bên cạnh tiệm Bánh Mì 11, Kêu! cũng là địa điểm bán bánh mì Việt ngon nức tiếng tại phố Old Street ở thủ đô nước Anh. Bánh ở tiệm này được làm từ các nguyên liệu truyền thống như thịt heo, cà rốt muối, dưa leo, rau mùi, hành tây và ớt. Tuy đơn giản nhưng lại rất ngon và chiều lòng được cả những thực khách khó tính nhất.

Bên trong tiệm Bánh Mì 11 (Ảnh: Internet)

Tọa lạc tại đường Waseda Dori, gần ga Takadanobaba, quán Banh Mi Sandwich khiến bao thực khách của xứ sở hoa anh đào “đổ đứ đừ” với những ổ bánh mì Việt nhân bò nướng, giăm bông, heo, gà và pate ngon tuyệt hảo. Giá mỗi ổ bánh tùy thuộc vào từng kích cỡ, trung bình khoảng 550 yen (115.000 đồng).

Một tiệm bánh mì Việt trên thế giới khác không thể không nhắc đến là Bun Mee ở San Francisco của Mỹ. Nếu đã một lần nếm thử bánh mì tại đây, chắc chắn thực khách nào cũng sẽ nhớ mãi vị ngon của món bánh dân dã đến từ nước Việt.

Bánh mì Bun Mê khiến bao thực khách mê mẩn (Ảnh: Internet)

Có thể thấy rằng, bánh mì Việt Nam đã và đang tiếp tục được thế giới công nhận, là sự kết hợp hài hòa giữa tinh hoa ẩm thực dân tộc với nền ẩm thực thế giới, là niềm tự hào của cả nước. Bất cứ người con xa quê nào cũng luôn bồi hồi khi nhớ về những món ăn quê mẹ và trong đó chắc chắn không thể thiếu ổ bánh mì bình dị, thân thương.