Phương pháp xét nghiệm và chẩn đoán bệnh thần kinh
Khám thần kinh là một nhóm các câu hỏi kiểm tra các rối loạn trong hệ thần kinh, ví dụ:
- Trạng thái tâm thần: Điều này bao gồm trí nhớ, khả năng giải quyết vấn đề, sự tỉnh táo và tâm trạng. Trong quá trình kiểm tra tình trạng tâm thần, bạn có thể trả lời các câu hỏi về ngày, giờ và bạn đang ở đâu. Bạn cũng có thể được yêu cầu ghi nhớ một danh sách các đồ vật, đặt tên cho các đồ vật, lặp lại các từ và/hoặc vẽ các hình cụ thể.
- Dây thần kinh sọ não: 12 dây thần kinh này kết nối não của bạn với mắt, tai, mũi, mặt, lưỡi, cổ họng, vai và một số cơ quan. Ví dụ, để kiểm tra khứu giác của bạn, bạn có thể được yêu cầu ngửi một số mùi nhất định và xác định chúng là gì. Nếu gặp vấn đề về phát âm, bạn có thể được yêu cầu cố gắng nói trong khi lè lưỡi.
- Phối hợp, cân bằng, và đi bộ: Các bài kiểm tra này kiểm tra hệ thống thần kinh của bạn kiểm soát các chuyển động cơ bắp của bạn tốt như thế nào. Bạn có thể được yêu cầu đi bộ theo một đường thẳng, đặt một chân ngay trước chân kia. Các bài kiểm tra khác bao gồm kiểm tra chữ viết tay của bạn và yêu cầu bạn chạm ngón tay vào mũi khi nhắm mắt.
- Phản xạ là chuyển động tự động của cơ thể bạn để đáp ứng với một số kích hoạt nhất định. Ví dụ, nếu đầu gối của bạn bị gõ bằng búa cao su, cẳng chân của bạn sẽ tự giật. Có nhiều loại phản xạ được kiểm tra theo những cách khác nhau. Các bài kiểm tra phản xạ cho thấy các dây thần kinh giữa tủy sống và cơ của bạn đang hoạt động tốt như thế nào.
- Thần kinh cảm giác: Kiểm tra mức độ bạn có thể cảm nhận được khi chạm vào, nhiệt độ nóng và lạnh, độ rung và cơn đau. Các xét nghiệm này liên quan đến việc chạm nhẹ vào một phần da của bạn bằng các vật khác nhau, chẳng hạn như kim cùn hoặc tăm bông. Bạn sẽ được yêu cầu mô tả những gì bạn có thể cảm thấy.
- Hệ thống thần kinh tự chủ: Khám thần kinh kiểm tra phần hệ thống thần kinh kiểm soát hơi thở, nhịp tim, tiêu hóa và các quá trình khác xảy ra mà không cần suy nghĩ. Ví dụ về các xét nghiệm này bao gồm kiểm tra huyết áp và nhịp tim của bạn. Một bài kiểm tra khác kiểm tra cách mắt bạn phản ứng với ánh sáng.
Ngoài ra, một số xét nghiệm giúp hỗ trợ chẩn đoán bệnh thần kinh, bao gồm:
- Xét nghiệm chẩn đoán điện cơ: Bao gồm xét nghiệm dẫn truyền thần kinh, trong đó các dây thần kinh được kích thích và phản ứng được ghi lại và phân tích về những bất thường, điện cơ trong đó các kim nhỏ được đưa vào từng cơ để lấy thông tin âm thanh và hình ảnh về cách các dây thần kinh cung cấp năng lượng cho cơ đó đang hoạt động.
- Xét nghiệm máu và/hoặc nước tiểu: Để kiểm tra lượng đường trong máu tăng cao, độc tố, thiếu hụt vitamin, rối loạn di truyền và phản ứng miễn dịch bất thường.
- Xét nghiệm dịch não tủy (CSF), còn được gọi là chọc dò tủy sống.
- Sinh thiết.
- Điện não đồ (EEG) hoặc điện cơ (EMG), sử dụng các cảm biến điện nhỏ để đo hoạt động của não và chức năng thần kinh.
- Chẩn đoán hình ảnh: Chụp CT, MRI…
Phương pháp điều trị bệnh thần kinh hiệu quả
Thuốc
Có rất nhiều phương pháp điều trị và thuốc điều trị bệnh thần kinh, tùy thuộc vào loại tổn thương thần kinh và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng. Một số thuốc có thể sử dụng để điều trị gồm:
- Thuốc chống trầm cảm;
- Thuốc chống động kinh;
- Các chất ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRIs), chẳng hạn như fluoxetine và sertraline, giúp khôi phục lại sự cân bằng hóa học trong các tế bào thần kinh của não.
- Chất ức chế tái hấp thu serotonin và norepinephrine (SNRI) như duloxetine và venlafaxine, ức chế sản xuất và giải phóng các chất dẫn truyền thần kinh cụ thể, bao gồm serotonin và norepinephrine.
- Thuốc ức chế tái hấp thu norepinephrine (NRIs), ức chế tái sử dụng các chất dẫn truyền thần kinh dopamine, serotonin và norepinephrine.
- Các chất điều biến thụ thể serotonin, chẳng hạn như trazodone, làm tăng mức serotonin và norepinephrine trong não có sẵn để truyền tín hiệu đến các dây thần kinh khác.
Các loại thuốc không kê đơn phổ biến mà mọi người sử dụng để giải quyết cơn đau thần kinh nhẹ đến trung bình bao gồm:
- Acetaminophen.
- Thuốc chống viêm không steroid (NSAID), ví dụ là ibuprofen, naproxen.
- Các phương pháp điều trị tại chỗ như kem capsaicin và lidocain.
Thuốc theo toa cũng có thể được dùng bao gồm:
- Thuốc ức chế COX-2 như celecoxib.
- Tramadol.
Phẫu thuật
Phẫu thuật có thể hữu ích trong trường hợp giải phóng áp lực tỳ đè lên dây thần kinh và có thể được sử dụng để điều trị tổn thương, chấn thương của dây thần kinh.