1. Quy tắc tính đạo hàm chung
- Cho hàm số u = u(x) và v = v(x) 
0, x 
J có đạo hàm trên J. Khi đó ta có:
Hệ quả:
2. Quy tắc tính đạo hàm của một số hàm số
2.1 Quy tắc tính đạo hàm hàm số cơ bản
(c)' = 0
(x)' = 1
(sinx)' = cosx
(cosx)' = - sinx
2.2 Quy tắc tính đạo hàm hàm số hợp
(sinu)' = u'.cosu
(cosu)' = - u'. sinu
Đăng ký ngay để nhận tài liệu nắm trọn kiến thức và phương pháp giải mọi dạng bài tập toán THPT với bộ sách cán đích 9+ độc quyền của VUIHOC nhé!
3. Các dạng bài tập đạo hàm
3.1 Dạng bài tính đạo hàm bằng định nghĩa
a. Phương pháp:
- Áp dụng phương pháp tính giới hạn của hàm số
- Ghi nhớ công thức sau:
b. Bài tập vận dụng
Bài 1: Cho hàm số Hãy tính f'(2)?
Ta có:
Bài 2: Cho hàn số . Hãy tính y'(-3)
Ta có:
3.2 Dạng bài áp dụng các quy tắc tính đạo hàm
a. Phương pháp: Áp dụng quy tắc tính đạo hàm để giải quyết bài tập toán
b. Bài tập vận dụng:
Bài 1: Tìm đạo hàm của hàm số y = 5x2(3x-1)
Ta có: y' = [5x2(3x - 1)]' = (5x2)'.(3x - 1)' + 5x2.(3x - 1)'
= 10x(3x - 1) + 5x2.3 = 45x2 - 10x
Bài 2: Tìm đạo hàm của hàm số y = (x7 + x)2
Ta có: y' = [(x7 + x)2]' = 2(x7 + x).(7x6 + 1)
= 2(7x13 + 8x7 + x)
= 14x13 + 16x7 + 2x
Bài 3: Tính đạo hàm của hàm số
Ta có:
Bài 4: Tính đạo hàm của các hàm số sau:
Ta có:
Đăng ký khóa học DUO 11 để được các thầy cô lên lộ trình ôn tập thi tốt nghiệp ngay từ sớm nhé!
3.3 Dạng bài chứng minh, giải phương trình, bất phương trình
a. Phương pháp:
- Tính y'
- Áp dụng các kiến thức đã học để biến đổi về phương trình hoặc bất phương trình bậc 1, 2 hoặc 3
- Đối với bài toán chứng minh bất đẳng thức thì biến đổi vế phức tạp về đơn giản hoặc cả 2 vế bằng biểu thức trung gian.
- Một số bài toán tìm nghiệm của phương trình bậc hai thỏa mãn điều kiện cho trước:
- Một số bài toán về bất phương trình bậc 2 thường gặp:
b. Bài tập vận dụng
Bài 1: Cho hàm số: . Giải bất phương trình y' < 0
Ta có:
Điều kiện . Khi đó y'< 0 x2 - 2x - 3 < 0 -1 < x < 3
Đối chiếu với điều kiện , bất phương trình y' < 0 có tập nghiệm là S = (-1,3){1}
Bài 2: Cho hàm số . Chứng minh rằng
3.4 Dạng bài đạo hàm của hàm số lượng giác
a. Phương pháp: Áp dụng quy tắc tính đạo hàm của hàm số lượng giác
b. Bài tập vận dụng:
Tính đạo hàm của các hàm số sau:
- y = sin4x + cos4 x
- y = 2sinx + cos2x
- y = (2cosx + 1)(3sinx + 1)
- y = cos22x - sin2x
- y = sin23x + cosx
Lời giải:
- Ta có y = (sin2x + cos2x)2 - 2sin2x.cos2x = 1 - 1/2sin22x = 3/4 +1/4cos4x => y' = - 4sinx
- y' = 2cosx - 2sin2x
- y' = 6cos2x - 2sinx + 3cosx
- y' = (5-4x).sin(2x2 - 5x + 14)
- y' = 3sin6x - sinx
3.5 Dạng bài chứng minh đẳng thức, giải phương trình chứa đạo hàm
a. Phương pháp:
- Tính đạo hàm của hàm số đã cho
- Thay y và y' vào biểu thức để biến đổi chứng minh hoặc giải phương trình liên quan
b. Bài tập vận dụng:
Bài 1: Cho hàm số y = tanx. Hãy chứng minh rằng y' - y2 - 1 = 0
Điều kiện để hàm số xác định là
Ta có
Khi đó y' - y2 - 1 = 1 + tan2x - tan2x - 1 = 0
Bài 2: Cho hàm số y = xsinx. Hãy chứng minh rằng xy + x(2cosx - y) = 2(y' - sinx)
Ta có: y' = sinx + xcosx
xy + x(2cosx - y) = 2(y' - sinx) xy + 2xcosx - xy = 2(sinx + xcosx - sinx)
2xcosx = 2xcosx ( điều phải chứng minh)
Quy tắc tính đạo hàm chính là những phép tính được đưa ra để tính toán các bài toán. Nếu các em nắm chắc kiến thức này sẽ dễ dàng giải các dạng bài tập toán về đạo hàm nhanh và chính xác nhất. Hy vọng qua những chia sẻ trên của VUIHOC, các em có thể vận dụng vào bài tập và cả bài thi toán tốt nghiệp THPT trong thời gian tới. Chúc các em học tập ngày càng hiệu quả cùng với ứng dụng học tập vuihoc.vn nhé!
>> Mời bạn tham khảo thêm:
- Dãy số
- Phương pháp quy nạp toán học: Lý thuyết và bài tập
- Công thức lượng giác
- Đạo hàm của hàm lượng giác
