Trong bài viết này, HOCMAI muốn gửi tới các em học sinh bài Soạn bài Đi đường (Tẩu lộ), nằm trong chương trình Soạn văn 8. Bài thơ “Đi đường” đã cho ta thấy được nghị lực cảo cả vượt qua khó khăn gian lao của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại kính yêu, khó khăn và gian khổ. Các em học sinh hãy cùng HOCMAI tìm hiểu về Bác Hồ thông qua bài Soạn bài tẩu lộ này nhé!

Bài viết tham khảo thêm:

I. Tác giả Đi đường

- Hồ Chí Minh (sinh năm 1890 và mất năm 1969) là một vị lãnh tụ tài ba vĩ đại của toàn thể dân tộc và con đường cách mạng Việt Nam. Người đã lãnh đạo, dẫn dắt nhân dân ta trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và kháng chiến chống Mỹ.- Bác Hồ Chí Minh ...

II. Tác phẩm Đi đường

1. Giới thiệu bài thơ đi đường

- Tác phẩm hoàn toàn được trích ra từ tập “Nhật kí trong tù” (trong vòng một năm, từ năm 1942 đến năm 1943).- “Nhật kí trong tù” được Hồ Chí Minh sáng tác từ tháng tám năm 1942 đến tháng chín năm 1943.- “Nhật ký trong tù” là một tập thơ chữ Hán với tổng hợp 133 bài, sáng tác trong khoảng thời gian Hồ Chí Minh bị chính quyền của Tưởng Giới Thạch bắt giam ở tỉnh Quảng Tây trực thuộc Trung Quốc.- Tác phẩm không những ghi lại cuộc sống ở trong tù của Hồ Chí Minh mà còn nhằm tố cáo cái thứ chế độ hà khắc của chính quyền bọn Tưởng Giới Thạch.

2. Hoàn cảnh ra đời bài thơ tẩu lộ

- Những ngày Hồ Chủ tịch bị giam cầm ở nhà tù của Tưởng Giới Thạch, Hồ Chủ tịch đã bị áp giải qua rất nhiều nhà lao.- Trong tác phẩm/văn bản “Những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ tịch” có ghi chép lại rằng Bác bị giam giữ trong gần ba mươi nhà lao. Việc bắt buộc phải di chuyển từ nhà lao này đến nhà lao khác thường xuyên diễn ra rất cực.- Và những cuộc hành trình chuyển giao nhà lao ấy đầy ắp gian nan và cực nhọc, vất vả được Hồ Chủ tịch khắc họa vô cùng chân thực thông qua bài thơ “Đi đường” (hay còn gọi là Tẩu lộ).

3. Thể thơ Đi đường

4. Bố cục Đi đường

Gồm 4 phần theo một kết cấu là: Khai - Thừa - Chuyển - Hợp.

5. Sơ đồ tư duy đi đường

6. Nội dung bài thơ đi đường

Bài thơ “Đi đường” này được viết để nói đến hành trình leo núi, vượt qua nhiều ngọn núi cao thấp khác nhau, liên tiếp thật vất vả và giao lao, con người tài ba chinh phục thiên nhiên và đã trở thành trung tâm của bài thơ này. Khi đã vượt qua được tất cả, con người ấy đứng trên đỉnh núi và sẽ quan sát được tất cả mọi thứ, tầm nhìn đã được mở rộng.

III. Đọc - hiểu văn bản Đi đường

1. Câu khai

- Phải đi đường trải nghiệm thực tế thì mới biết tới gian lao: trực tiếp nói vậy nhằm nhấn mạnh việc đi đường đầy ắp gian lao khổ cực.⇒ Ẩn dụ cho con đường cách mạng giông dài đầy gian nan thử thách.

2. Câu thừa

- Sử dụng điệp ngữ “trùng san” và “núi cao”: mục đích nhấn mạnh nỗi gian lao, vất vả vô cùng của con đường đang đi.⇒ Chặng đường cách mạng dài không biết điểm kết với vô cùng nhiều khó khăn trước mắt, cần người chiến sĩ Cách mạng phải có ý chí kiên cường.

3. Câu chuyển

- “Núi cao lên đến tận cùng”: kết thúc chặng đường gian khổ khó khăn này.⇒ Con đường cách mạng phải trải qua gian khổ thì mới có thể tới thành công được, càng gian khổ thì lại càng gần tới thành công hơn.

4. Câu hợp

- “Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non”: Người đi đường giống như một du khách ung dung thong dong say sưa ngắm nhìn lại cái khung cảnh thiên nhiên bao la, ngắm nghía lại những gì mình đã trải qua.⇒ Niềm lạc quan của người tù chiến sĩ cách mạng về sự nghiệp dài vô tận giải phóng dân tộc.Tổng kết: - Nội dung: Dẫn từ việc đi đường núi để có thể gợi ra được chân lí đường đời: vượt qua được gian lao chồng chất thì sẽ thu về thắng lợi vẻ vang.- Nghệ thuật: Thể thơ tứ tuyệt giản dị cùng với hình ảnh giàu biểu tượng….

IV. Luyện tập bài thơ Đi đường

Câu 1 (trang 40 | Sách giáo khoa Ngữ văn 8, tập 2)

Đọc kĩ các cái phần phiên âm thơ, dịch nghĩa thơ, dịch thơ hoàn chỉnh để hiểu rõ ý nghĩa các câu thơ.Hướng dẫn trả lời:Học sinh tự mình thực hiện.

Câu 2 (trang 40 | Sách giáo khoa Ngữ văn 8, tập 2)

Tìm hiểu về kết cấu của bài thơ (Gợi ý cho: dựa vào mô hình kết cấu của bài thơ tứ tuyệt Đường luật - là 4 chặng: khai, thừa, chuyển, hợp - đã được học ở những lớp dưới; chú ý đặc biệt về mối liên hệ logic giữa các câu thơ và vị trí của câu thơ thứ ba...

Câu 3 (trang 40 | Sách giáo khoa Ngữ văn 8, tập 2)

Việc sử dụng đến các điệp ngữ trong bài thơ (cả ở bản chữ Hán lẫn bản dịch thơ) đã có hiệu quả nghệ thuật như thế nào?Hướng dẫn trả lời:Việc sử dụng được liên tiếp các điệp từ (là tẩu lộ, trùng san) trong cả hai bản: bản chữ Hán và bản dịch thơ đã có hiệu quả rất lớn trong việc tạo nên hiệu quả nghệ thuật cho bài thơ đấy. Việc lặp lại hai chữ tẩu lộ đã có thể làm nổi bật ý thơ đường đi thật lắm khó khăn gian khổ. Việc lặp lại các chữ như trùng san, hựu trùng san cũng như vậy. Các chữ này được tiếp tục nhấn mạnh cái khó khăn đang cứ nối tiếp, chồng chất những khó khăn như tạo ra một cái nền vững chắc để khẳng định được cái sức mạnh của tinh thần ở phía sau.

Câu 4 (trang 40 | Sách giáo khoa Ngữ văn 8, tập 2)

Phân tích câu 2 và câu 4 để làm rõ nỗi gian lao vô cùng của người đi đường núi và niềm vui sướng của cái người đứng trên cao ngắm cảnh. Hai câu thơ này, ngoài ý nghĩa để miêu tả, còn ngụ ý gì nữa hay không?Hướng dẫn trả lời:- Câu thơ thứ hai:Trùng san chi ...

Câu 5 (trang 40 | Sách giáo khoa Ngữ văn 8, tập 2)

Theo em thì đây có phải là bài thơ tả cảnh, kể chuyện hay không? Vì sao? Hãy nêu vắn tắt nội dung ý nghĩa của bài thơ.Hướng dẫn trả lời:Bài thơ này không hề thuộc loại tả cảnh hay tự sự (kể chuyện). Bài thơ này thiên về triết lý (triết lý ẩn ngầm dướ...